Çocukları Para Biriktirmeye Özendirmenin 5 Yolu
Çocuklar onlara işin aslı öğretilmediği takdirde paranın ağaçta yetiştiğini ya da ebeveynlerinde bu kağıt parçasından sonsuz sayıda bulunduğuna inanabilirler. Çocuklara para biriktirmeyi öğretmek gençlik ve yetişkinlik dönemlerinde maddi şartlarının kıymetini bilmelerine, akıllı yatırımlar yapmalarına ve karşılaştıkları parasal zorluklarla daha kolay baş etmelerine yardımcı olur. Bu yazımızda çocukları para biriktirmeye özendirmek için uygulayabileceğiniz birkaç basit ama etkili yöntemin üzerinde duracağız.
- Önce “biriktirmenin” önemi üzerinde durun.
Eğer çocuğunuz henüz oldukça küçükse ve onunla para hakkında konuşmak için doğru zamanın henüz gelmediğini düşünüyorsanız öncelikle “kupon biriktirme” gibi yöntemlerle ona kimi keyifleri bir şeyler biriktirerek elde etmeyi öğretebilirsiniz. Kupon biriktirme yönteminde çocuğunuzun sevdiği belli bir aktiviteyi yapma şansı kazanmak için evde size yardım ederek, ev ödevlerini tamamlayarak ya da tabağındaki sebzelerin tamamını biriktirerek kuponlar kazanması gerekir. Hangi olumlu aktivitelerin hangi miktarda kupon kazandıracağını belirlemek ise (elbette bu karara çocuğunuz da makul ölçülerde dahil olduğu sürece) tamamen size kalmış.
Kupon biriktirmenin ikinci aşaması bu kuponların hangi aktivite için kullanılacağına karar vermektir. Örneğin çocuğunuzun en sevdiği şey bilgisayar oyunları oynamaksa “1 kupon = 10 dakika bilgisayar oyunu” şeklinde bir takas düzeni geliştirebilirsiniz. Böylece çocuğunuz hafta sonları normalden daha uzun süre oyun oynamak için kazandığı kuponları biriktirmeyi eğlenceli bir biçimde öğrenecektir. Çocuğunuzun bir şeyler biriktirmenin faydalarını yeterince anladığından emin olduktan sonra gerçek para biriktirmeyi teşvik etme aşamasına geçebilirsiniz.
- Para biriktirmeyi eğlenceli hale getirin.
Bir çocuğa para biriktirmeyi öğretmek için ona doğrudan birkaç sene sonra düşünmek zorunda kalacağı kira ve faturalardan ya da ev kredisi taksitlerinden bahsedemezsiniz. Bu işi çocuğunuzu yormadan ve sıkmadan yapmanın en iyi yolu para biriktirmeyi eğlenceli bir uğraşa dönüştürmektir. Çocuğunuzla birlikte alışverişe çıkın ve ona bir küçük, bir de büyük kumbara satın alın. Çocuğunuz kullanmak istediği kumbaraya (kavanoz ya da kutu da olabilir) mutlaka kendi karar vermeli. Ardından küçük kumbaranın üstüne çocuğunuzun kısa vadede (dondurma, hamburger, odası için bir süs eşyası, sevdiği bir arkadaşına hediye, sinema bileti vb.), büyük kumbaranın üstüne ise uzun vadede (bisiklet, bilgisayar oyunu, kıyafet gibi) sahip olmak istediği bir nesnenin resmini yapıştırın. Bu şekilde çocuk hem belli bir amaç için para biriktirmeyi, hem de kimi lükslere sahip olmanın diğerlerinden daha uzun zaman alabileceğini öğrenecektir.
- Bir birikim tablosu oluşturun.
Çocuğunuz birikmiş parasıyla ne almak istediğine karar verdiğinde birlikte oturup bunun için her hafta harçlığının ne kadarını biriktirmesi gerektiğini hesaplayın. Ardından yeterli büyüklükte bir kartonun üzerine belirlediğiniz hafta sayısı kadar kutucuk çizin ve bunları numaralandırın. Çocuğunuz belli bir hafta için belirlenen parayı kenara koyduğunda o haftanın kutucuğuna bir çıkartma yapıştırsın ve tablo tamamlandığında birlikte alışverişe çıkıp istediği şeyi satın alın. Bu tarz tablolar özellikle küçük çocuklara para biriktirmeyi öğretmek açısından son derece etkilidir.
- Belli bir miktar biriktirdiğinde çocuğunuzu ödüllendirin ya da birikimine katkıda bulunun.
Çocuğunuzu düzenli olarak para biriktirmeye teşvik etmek için birikimleri belli bir miktara ulaştığında ona küçük hediyeler (kitap ve defterlerine yapıştırabileceği çıkartmalar, yarım saat fazladan televizyon izleme hakkı, küçük bir oyuncak gibi) verebilirsiniz. Ancak bu hediyelerin çocuğunuzun birikim yapmayı gereksiz bulmaya başlayacağı kadar büyük şeyler olmamasına özen göstermelisiniz.
Eğer çocuğunuz ne kadar para biriktirirse biriktirsin kendi başına karşılayamayacağı bilgisayar gibi büyük bir şey satın almak istiyorsa ona her hafta kumbarasına biraz katkı yapacağını ya da belli bir miktarı biriktirmeyi başarırsa paranın kalanını sizin tamamlayacağınızı söyleyebilirsiniz.
- Hata yapmasına izin verin.
Bazen çocukların para biriktirmeyi gerçekten öğrenmeleri için hata yapmaları gerekir. Çocuğunuz bir tablet bilgisayar almak için biriktirdiği paranın tümünü arkadaşlarına çikolata ısmarlayarak harcadıysa ona kızmayın ve para biriktirme düzenini bozmaması için teşvik edin. Bu noktada önemli olan şey gerekli şartları yerine getirdiğinde ona üzerinde anlaştığınız şeyi mutlaka satın alacağınızı, ancak birikimlerini dikkatsiz harcadığı sürece istediği şeye sahip olamayacağını uygun bir dille anlatmanızdır. Eğer çocuğunuzun ağlamalarına ve bağırmalarına dayanamayıp tüm parasını keyfi biçimde harcadığı halde gidip ona bir tablet alırsanız istekleri için çabalamayı, sabretmeyi ve kimi ufak lükslerden vazgeçmeyi asla öğrenemez.