Çocuklarda dikkat eksikliği sorunu
Çocuğunuzda dikkat bozukluğu sorunu olabileceği yolunda kuşkularınız varsa öncelikle onu bir çocuk psikologuna götürmeniz gerekir. Bu durumu ölçen özel bir test yoktur; konunun uzmanları çocuğun okuldaki ev evdeki davranışları, okul başarısı, arkadaşlarıyla ilişkileri gibi konularda bilgi toplar; bazı testler uygular ve dikkat eksikliği tespitini bunlara göre yaparlar. Sorun bazen tek başına, bazen de hiperaktivite ile beraber görülür.
Çocuklarda dikkat eksikliği belirtileri:
Bir şeye uzun süre odaklanma güçlüğü
Doğrudan çocukla konuşulduğu zaman çocuğun dinlemiyormuş gibi görünmesi
Günlük etkinlikleri sıklıkla unutma
Bir oyun, etkinlik veya işi tamamlamadan bırakıp bir başkasına geçme durumu (Bunun sıklıkla olması)
Düzenli, sürekli bir çalışmayı başkalarını rahatsız edecek şekilde bölme (Sesler çıkararak, durumlar yaratarak)
Konuşma sırasında o konudan bu konuya atlama, aklını konuşmaya verememe
Ödevleri, araç gereçleri, kitapları sıklıkla kaybetme
Konsantre olmayı gerektiren görevleri bitirmekte güçlük çekme (Ev ödevleri, günlük bir hesaplama işlemi gibi)
Yapılması gereken bir şeyi mümkün olduğu kadar erteleme, oyalama hali
Anne babalar dikkat eksikliğinden muzdarip olan çocuklarına nasıl davranmalıdırlar?
Dikkat eksikliğinin kesin çözümü henüz bulunamamıştır. Çocuğunuz bu iyileştirilemeyen hastalığa tutulduysa sizi sabrınızı sınayacak zor bir süreç bekliyor demektir. Çocuğunuza yeni bir şey öğreteceğiniz zaman bunu defalarca tekrarlamanız gerekebilir. Onun çok unutkan olabileceğini unutmamanız ve normal karşılamanız, bir şeyleri aklında tutabilmek için yöntemler gelişmesine yardımcı olmanız gerekir. Çocuğunuzun çevresi veya uyması gereken günlük program onu zorluyorsa bu şartları değiştirmelisiniz.
Çocuğunuzdan tek bir şey istemeli, ona tek bir komut vermelisiniz. Dikkat eksikliği sorunu yaşayan çocuğunuzdan 1’den fazla şey isterseniz o bunların hepsini unutabilir. Siz sözünüzü dinlemediğini zannedersiniz, oysa gerçekten unutmuştur. Konuşurken onunla göz teması kurun ve sözü dikkatinin dağılmasına yol açacak kadar uzatmayın. Ders çalışma ortamını titizlikle düzenleyin; çok fazla eşya, çok fazla dağınıklık olmasın. Ortamda dikkatini dağıtacak sesler olmamasına da dikkat edin.
Çocuğunuz büyük ihtimalle dağınık bir insan olacak, kendi kendine düzeni sağlayamayacaktır; ona bu konuda yardımcı olmalısınız. Eşyalarını bir düzen çerçevesinde yerleştirin, gerekirse neyin nereye koyulması gerektiğini etiketlerle belirtin. Kıyafetlerini sıklıkla gözden geçirin, gereksiz olanları odasından çıkarın. Dikkat sorunu olan bir çocuğun odasında çok fazla eşya olursa çocuk odayı derli toplu tutmakta zorlanır.
Evin genelinin düzenli ve yapılandırılmış olması çocuğunuzun hayatını kolaylaştırır. Yaşamınız ne kadar düzenli olursa onun organize olması da o kadar kolaylaşır.
Durmadan her şeyi hatırlatmaktansa, odasının duvarına üstüne yapılacak şeyleri, günlük işleri yazdığınız bir takvim asın.
Çocuğunuza destek olur, ona hayatla baş edebilmesini sağlayacak stratejiler öğretirseniz sorunlarla daha kolay baş eder ve özgüveni artar. Böylece bir sonraki sorunu çözmek için cesaret kazanır.
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu türleri:
DEHB olarak anılan rahatsızlığın 3 farklı türü vardır. Bunların en yaygın görüleni olan ‘Kombine DEHB’ durumu tespit için ölçü olarak kabul edilen bütün belirtileri içerir. ‘Dikkatsiz DEHB’ olarak isimlendirilen durumda sadece dikkat ve konsantrasyon eksikliği söz konusudur. ‘Hiperaktif’ veya ‘Dürtücü’ DEHB rahatsızlığında ise dikkat bozukluğu olmayıp sadece hiperaktivite durumu vardır.
Hiperaktivite nedir?
Enerjik, yerinde duramayan, fazlaca hareketli çocuklara ‘Hiperaktif’ deme eğilimindeyiz ama bir çocuğa veya yetişkine bu tanıyı kesin bir biçimde koymak aslında kolay değildir. Çünkü hiperaktivite belirtileri başka sorunların belirtileriyle benzerlik gösterir. Hiperaktivite bir huydur, bir davranış sorunudur ve öğrenmeyi bozar. Erkek çocuklarda daha çok rastlanan ve genel olarak okul çağındaki çocukların yüze 3 ila 5’ini etkileyen hiperaktivite olağandışı bir hareketlilik halidir ve insanın düşünmeden davranmasına yol açar.
Çocukta hiperaktivite ön planda ise:
Bir çocukta ön planda olan sorun hiperaktivite ise o çocuk yerinde duramaz, oturması gerektiği zaman oturamaz ve herhangi bir şeyle meşgul olmadığı neredeyse hiç görülmez; daima bir şey yapmanın peşindedir. Yerli yersiz sağa sola koşar, tırmanır ve çok fazla konuşur. Olayların, konuşmaların bitmesini bekleyecek sabrı olmadığından yersiz müdahalelerle onları yarıda keser. Sessiz, sakin bir şekilde oyun oynadığı nadiren görülür; bir şey için sıra beklemek ona çok zor gelir.